Vertrouwen komt te voet en gaat te paard

Als vertrouwen het fundament is voor een effectief, efficiënt en energiegevend team dan kan het niet anders of je hebt het daar als team regelmatig over. Het is een gevoelig onderwerp en in de dagelijkse samenwerking zijn er kleine en grote gebeurtenissen die bepalend zijn voor het niveau van vertrouwen dat in een team aanwezig is. Het begint natuurlijk met een duidelijke, gemeenschappelijke definitie van het begrip vertrouwen. Want dan heb je het in ieder geval over hetzelfde.

Vertrouwen in alle soorten en maten

Vertrouwen kent veel gezichten. Vertrouwen in de organisatie wordt bepaald door de mate waarin men eenduidig is – in woord en daad – over de zaken waar men voor staat en gaat. Daarmee identificeer jij je en alleen dan ben je in staat en bereid om de volle 100% van jouw energie te geven. Vertrouwen in het management, dat moet zorgen voor continuïteit, inspiratie, ontwikkeling, de juiste strategische en operationele keuzes en dat moet laten merken dat het je waardeert. Vertrouwen in elkaar, dat moet blijken uit de manier waarop afspraken naar elkaar worden nagekomen, men elkaars kwaliteiten ziet en inzet, maar ook de mate waarin je binnen het team jezelf mag zijn met al jouw (eigen)aardigheden. Dat blijkt dan uit de mate waarin men bereid is jouw daarop feedback te geven om jou te helpen in jouw ‘blind spots’. Maar ook: vertrouwen in jezelf, dat blijkt uit jouw bijdrage aan het team en de positieve intenties waarmee jij resultaten neerzet. Daarin kwetsbaar kunnen en mogen zijn omdat je weet dat er zorgvuldig met jouw leermomenten wordt omgegaan. De veiligheid om ervaringen op te doen (fouten durven en kunnen maken) en hulp te kunnen vragen.

Wanneer er veel onderling vertrouwen is

• voelen mensen zich welkom en geaccepteerd
• voelen mensen zich op hun gemak
• weten mensen zich veilig bij het bespreken van missers
• gunt men elkaar het voordeel van de twijfel
• ervaart en gelooft men in de meerwaarde van het team
• zoekt men oplossingen bij problemen juist ook in de onderstroom

Bij het ontbreken van vertrouwen

Wanneer vertrouwen ontbreekt overheerst het onkwetsbaar zijn. Alles gaat goed, niets zit tegen en we kunnen allemaal goed met elkaar opschieten. (op elkaar schieten, bedoelt men vaak) Tegelijkertijd is er een permanente angst om niet aan de verwachtingen te voldoen en zoekt men de zekerheid in kennis en kunde om vooral te laten zien dat men inhoudelijke capabel is om het werk te doen.

In teams waarin vertrouwen ontbreekt:

• worden zwakheden verborgen
• zijn onderlinge relaties oppervlakkig
• zijn mensen afwachtend, observerend en oordelend
• is angst bepalend voor de keuzes die men maakt, maar worden deze angsten niet met elkaar besproken
• kost alles veel tijd en verslechteren de resultaten

Voorbeeld: score op de bouwsteen vertrouwen

Omdat vertrouwen de basis is van gezonde teamontwikkeling is het noodzakelijk dat het team uit het bovenstaande voorbeeld de loszittende delen van het fundament herstelt. Een team met een gezonde vertrouwensbasis scoort in het groen vlak.

Bouwen aan vertrouwen

Werken aan vertrouwen is een continu proces, er is geen eindpunt. Het start met onderlinge verbinding. Zien wie de ander ten diepste is en ervaren dat we ondanks verschil in uiterlijk, gedrag, capaciteit, talenten, opleiding etc. meer op elkaar lijken dan we denken. Hoewel het onmogelijk is om een half uurtje aan vertrouwen te werken, zijn er veel interventies om vertrouwen te ontwikkelen en te versterken. Denk dan bijvoorbeeld aan:

• gesprekken over wie men is en wat iemand gemaakt heeft dat wat hij/zij laat zien
• gesprekken over waarden en normen
• gesprekken over (belemmerende) overtuigen en de oorsprong daarvan
• gesprekken over ambities, verwachtingen, idealen, dromen
• gesprekken over drijfveren, energiegevers en -vreters

TRUST

Jaren geleden leerde ik van een collega het acroniem TRUST. Tell the Truth, show Respect. Be Understanding, give Support and demonstrate Trustworthiness.

5 prachtige en bruikbare woorden om zelf proactief te werken aan het vergroten van vertrouwen. Uiteraard is vertrouwen tweerichtingsverkeer maar je hoeft niet te wachten op de ander. Start er vandaag nog mee.

In de 3^e publicatie over effectief en efficiënt samenwerken binnen teams gaat het over ‘gezonde conflicten’. De 1^e publicatie heeft als titel ‘Samenwerken niet ingewikkeld, wel lastig’. Voor deze artikelenreeks put ik uit de ervaring in het begeleiden van teams en de TeamScan van My Motivation Insights.